پایه سنوات و حق سنوات دو مفهومی هستند که اغلب افراد آن‌ها را با یکدیگر اشتباه میگیرند. اما در عمل تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند و هر کدام از آن‌ها بر اساس قوانین و مقررات خاص خود محاسبه و به کارگران پرداخت می‌شود. آشنایی با این دو مفهوم و تفاوت‌های آن‌ها برای کارگران و کارفرمایان بسیار حائز اهمیت است تا بتوانند حقوق و مزایای قانونی خود را به‌درستی مطالبه یا پرداخت کنند. در این مقاله قصد داریم به طور کامل به بررسی تفاوت پایه سنوات و حق سنوات بپردازیم. هر یک از این دو مفهوم را به طور جداگانه مورد بررسی قرار دهیم.
حق سنوات چیست؟
در این قسمت از مطلب به سؤالات مهمی پیرامون سنوات و حق سنوات مانند ” سنوات یعنی چه“، “حق سنوات چیست؟” و “نحوه محاسبه حق سنوات چگونه است؟” پاسخ خواهیم داد. سنوات و حق سنوات از مباحث مهم و چالش‌برانگیز برای کارگران و کارفرمایان محسوب می‌شوند. بر اساس آخرین بخشنامه حق سنوات (ماده ۲۴ قانون کار در سال ۹۲)، حق سنوات یا پاداش پایان کار، مبلغی است که در پایان هر سال یا پایان هر قرارداد کاری، توسط کارفرما به کارگران تحت پوشش قانون کار پرداخت می‌شود.
این پاداش با عناوین دیگری مانند “مزایای پایان خدمت” یا “مزایای پایان کار” نیز شناخته می‌شود. حق سنوات را می‌توان بخشی از تسهیلات و پاداش‌های وزارت کار برای جبران بخشی از هزینه‌های کارگران در نظر گرفت. این مبلغ قابل‌توجه می‌تواند به‌عنوان یک حامی مالی برای کارگران در پایان دوره کاری عمل کند و بخشی از نگرانی‌های مالی آنان را مرتفع سازد.
پایه سنوات چیست؟
پایه سنوات، یک مبلغ اضافی است که به‌صورت ماهانه به حداقل حقوق کارگرانی که بیش از یک سال سابقه کار دارند، اضافه می‌شود. این مبلغ به‌عنوان بخشی از حقوق پایه در نظر گرفته شده و هدف آن حمایت از کارگران و جبران حداقل دستمزد است. میزان پایه سنوات هر سال توسط شورای‌عالی کار تعیین و اعلام می‌شود و ارتباطی با افزایش سالیانه دستمزد ندارد.
تفاوت حق سنوات و پایه سنوات چیست؟
در ارتباط با تفاوت حق سنوات و پایه سنوات می‌توان گفت پایه سنوات، یک مزایای مالی است که به‌صورت ماهانه به حقوق کارمندان اضافه می‌شود. این مبلغ به‌عنوان بخشی از حقوق پایه محسوب می‌شود و هدف آن حمایت از کارگران و جبران حداقل دستمزد است. تا قبل از سال ۹۲، تنها کارمندان رسمی شرکت‌ها حق دریافت پایه سنوات داشتند.
اما از سال ۹۲ به بعد طبق مصوبه جدید وزارت کار، تمام کارفرماها موظف به پرداخت پایه سنوات به تمام کارمندان، چه رسمی و چه غیررسمی شدند. مبلغ پایه سنوات بر اساس طرح طبقه‌بندی مشاغل و یا سابقه کار یک‌ساله در سازمان محاسبه می‌شود. در سازمان‌هایی که بیش از ۵۰ نفر کارمند دارند، اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل الزامی است. اما در کارگاه‌های کوچک‌تر، سابقه کار یک‌ساله ملاک محاسبه پایه سنوات خواهد بود.
نحوه محاسبه سنوات چگونه است؟
نحوه محاسبه حق سنوات ۱۴۰۲ مطابق با بخشنامه حق سنوات سالانه توسط وزارت کار اعلام می‌شود. برای محاسبه سنوات ابتدا باید “مزد روزانه” کارگر را محاسبه کنید. برای این کار، کافی است “آخرین حقوق دریافتی کارگر” را بر عدد ۳۰ تقسیم کنید. برای مثال، اگر آخرین حقوق دریافتی یک کارگر ۱۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان باشد، مزد روزانه او برابر با ۳۳۳،۳۳۳ تومان خواهد بود.
حال برای محاسبه پایه سنوات ۱۴۰۲ کافی است مزد روزانه را در تعداد روزهای کاری سال (۳۶۵ روز) ضرب کنید. به‌عنوان‌مثال، اگر کارگری به مدت ۵ سال در یک شرکت مشغول به کار باشد، سنوات او برابر با ۶،۰۸۳،۳۲۵ تومان خواهد بود (۳۳۳،۳۳۳ × ۳۶۵ × ۵). در پاسخ به این سؤال که آیا پایه سنوات به پایه حقوق اضافه می‌شود؟ باید گفت بله طبق قانون کار، پایه سنوات به‌عنوان بخشی از حقوق پایه در نظر گرفته می‌شود و باید به همراه سایر مزایا و حقوق قانونی، به‌صورت ماهانه به کارگر پرداخت شود.
شرایط دریافت سنوات
سنوات، یک مزایای مالی است که به کارگرانی که مدت مشخصی را در یک مجموعه کاری فعالیت کرده‌اند، تعلق میگیرد. اما دریافت این مزایا شرایط خاص خود را دارد و تمام افراد مشمول دریافت آن نمی‌شوند. اولین و مهم‌ترین شرط دریافت سنوات داشتن “حداقل یک سال سابقه کار مستمر” در یک مجموعه است.
به‌عبارت‌دیگر کارگر باید حداقل ۱۲ ماه متوالی در یک کارگاه یا تحت‌نظر یک کارفرما مشغول به کار بوده باشد تا بتواند از این مزایا بهره‌مند شود. نکته مهم این است که این یک سال سابقه کار شامل دوره آزمایشی نیز می‌شود. در صورت اخراج کارگر در پایان دوره آزمایشی، کارفرما موظف به پرداخت سنوات مطابق با مدت‌زمان اشتغال او است.
جمع‌بندی
این دو مفهوم با یکدیگر تفاوت دارند و نباید آن‌ها را با یکدیگر اشتباه گرفت. تفاوت پایه سنوات و حق سنوات در نحوه محاسبه، زمان پرداخت و همچنین شرایط دریافت آن‌ها است. پایه سنوات به‌صورت ماهانه به حقوق کارگران اضافه می‌شود. درحالی‌که حق سنوات یک مبلغ کلی است که در پایان قرارداد کاری به کارگر پرداخت می‌شود. همچنین بسیاری از افراد تفاوت پایان کار و سنوات را به‌درستی نمی‌دانند. مبلغ پایان کار به تمام کارگران پس از پایان قرارداد کاری تعلق میگیرد، اما سنوات فقط به کارگرانی تعلق میگیرد که شرایط مقرر در قانون کار را داشته باشند. با آگاهی از این تفاوت‌ها، می‌توانید حقوق و مزایای قانونی خود را به‌درستی مطالبه کنید.
سؤالات متداول
آیا پایه سنوات به همه کارگران تعلق میگیرد؟
بله از سال ۹۲ به بعد، تمام کارگران، چه رسمی و چه غیررسمی، مشمول دریافت پایه سنوات هستند.
آیا حق سنوات به همه کارگران تعلق میگیرد؟
خیر، حق سنوات فقط به کارگرانی تعلق میگیرد که حداقل یک سال سابقه کار پیوسته داشته باشند.
