با توجه به اینکه بازنشستگان از اقشار آسیب‌پذیر جامعه به‌شمار می‌روند و حقوق آن‌ها به‌صورت حداقلی محاسبه میشود، مالیات بر حقوق این دسته از افراد بیش از سایر اشخاص اهمیت پیدا می‌کند. از سوی دیگر مالیات حقوق بازنشستگان موضوعی پیچیده است که نیاز به بررسی دقیق دارد. در این مقاله به بررسی نحوه محاسبه مالیات بر حقوق بازنشستگان، معافیت‌های مالیاتی، و سایر جوانب مرتبط با این موضوع می‌پردازیم.
آیا حقوق بازنشستگان مشمول مالیات میشود؟
برای پاسخ به این سوال باید دو جنبه مهم را مدنظر قرار دهیم. ابتدا حقوقی که بازنشستگان از صندوق‌های بازنشستگی یا سازمان تامین اجتماعی دریافت می‌کنند. دوم، حقوقی که بازنشستگان از شغل دوم‌شان دریافت می‌نمایند. با در نظر گرفتن این وضعیت‌ها به سوال فوق پاسخ خواهیم داد.
معافیت مالیاتی حقوق بازنشستگان
به‌طور کلی، حقوق بازنشستگی که افراد از سازمان‌های تأمین اجتماعی و صندوق‌های بازنشستگی دریافت می‌کنند، مشمول مالیات نیست. طبق ماده 84 قانون مالیات‌های مستقیم، مستمری بازنشستگی جزء درآمدهای مشمول مالیات محسوب نمیشود و معاف از پرداخت مالیات است.
شغل دوم و مالیات بر درآمد
بازنشستگان اگر پس از بازنشستگی مجدداً مشغول به کار شوند، درآمد حاصل از شغل دوم مشمول مالیات خواهد بود. برای محاسبه این مالیات، از نرخهای پلکانی استفاده میشود. به‌طور مثال، در سال ۱۴۰۳:
- حقوق تا ۱۲ میلیون تومان: معاف از مالیات
- حقوق بین ۱۲ تا ۱۴ میلیون تومان: ۱۰ درصد مالیات
- حقوق بین ۱۴ تا ۲۳ میلیون تومان: ۱۵ درصد مالیات
- حقوق بین ۲۳ تا ۳۴ میلیون تومان: ۲۰ درصد مالیات
- حقوق بالای ۳۴ میلیون تومان: ۳۰ درصد مالیات
نحوه محاسبه مالیات حقوق بازنشستگان
برای محاسبه مالیات بر درآمد، ابتدا حقوق دریافتی در هر ماه تعیین میشود سپس براساس نرخهای مشخص، مالیات محاسبه می‌گردد. به‌عنوان مثال، اگر یک بازنشسته ۲۰ میلیون تومان حقوق دریافت کند، محاسبه به شکل زیر خواهد بود:
- تا ۱۰ میلیون تومان: معاف از مالیات
- از ۱۰ تا ۱۴ میلیون تومان: ۴ میلیون تومان مشمول ۱۰ درصد (۴۰۰ هزار تومان)
- از ۱۴ تا ۲۰ میلیون تومان: ۶ میلیون تومان مشمول ۱۵ درصد (۹۰۰ هزار تومان)
- بنابراین، مجموع مالیات برای این شخص برابر است با ۱٫۳۰۰٫۰۰۰ تومان
مالیات بازنشستگان پیمانکار
در صورتی که بازنشستگان به عنوان پیمانکار مشغول به کار شوند، مشمول مالیات بر درآمد پیمانکاری خواهند بود. این مالیات معمولاً به درصدی از کل مبلغ قرارداد بستگی دارد و باید از طریق کارفرما پرداخت شود
بخشنامه معافیت مالیاتی بازنشستگان
بخشنامه معافیت مالیاتی برای بازنشستگان به‌منظور حمایت از افراد بازنشسته و تسهیل شرایط مالی آن‌ها صادر شده است. طبق این بخشنامه، حقوق بازنشستگی مشمول مالیات نمیشود و بازنشستگان می‌توانند از این معافیت بهره‌مند شوند. این معافیت به ویژه در سال‌های اخیر با توجه به افزایش هزینه‌های زندگی و تاثیرات اقتصادی، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
بر اساس آخرین تغییرات، سقف معافیت مالیاتی برای سال ۱۴۰۳ تعیین شده که بر اساس آن حقوق زیر ۱۲ میلیون تومان در ماه معاف از مالیات خواهند بود. همچنین در صورتی که بازنشستگان به کار مشغول شوند، درآمد حاصل از شغل دوم مشمول مالیات خواهد بود، اما با توجه به سقف معافیت، می‌توانند از تخفیف‌های مالیاتی بهره‌مند شوند.
نحوه برگشت مالیات اضافی
چنانچه بازنشستگان متوجه شوند که مالیات بیش از حدی از آن‌ها کسر شده، می‌توانند برای استرداد مالیات اضافی اقدام کنند. این فرآیند نیازمند ارائه مدارک به سازمان امور مالیاتی است و در موارد پیچیده، مشاوره مالیاتی میتواند مفید باشد.
جمع‌بندی
مالیات حقوق بازنشستگان موضوعی پیچیده و وابسته به شرایط خاص هر فرد است. درک دقیق قوانین و معافیت‌های مالیاتی به بازنشستگان کمک می‌کند تا بهتر بتوانند برنامه‌ریزی مالی داشته باشند و از حقوق خود بهره‌برداری کنند.
سوالات متداول
آیا درآمد بازنشستگی به تنهایی مشمول مالیات است؟
خیر، حقوق بازنشستگی مشمول مالیات نمیشود و از معافیت مالیاتی برخوردار است. تنها در صورت داشتن شغل دوم یا فعالیت پیمانکاری، درآمد اضافی مشمول مالیات خواهد بود.
چه میزان از درآمد شغل دوم بازنشستگان مشمول مالیات میشود؟
این میزان بستگی به سقف معافیت و نرخهای پلکانی دارد که میتواند از ۱۰ تا ۳۰ درصد متغیر باشد.
