قانون مالیات با نرخ صفر از جذاب‌ترین مشوق‌های مالیاتی برای کارآفرینان است. دولت برای تشویق مردم به شرکت در فعالیتهای اقتصادی و افزایش اشتغال‌زایی، برخی مشاغل را تا مدتی از پرداخت مالیات معاف می‌کند، که البته مدت کوتاهی هم نیست!
در این مقاله می‌خواهیم با صفرتاصد نرخ صفر مالیات آشنا شویم و به 3 سوال مهم پاسخ دهیم:
- چه کسانی از مالیات معاف هستند؟
- چگونه می‌توانیم مدت معافیت را بیشتر کنیم؟
- آیا نرخ صفر مالیات با معافیت مالیاتی یکسان است؟
توصیه می‌کنیم اگر به‌تازگی کسب‌وکاری راه انداخته‌اید یا قصد این کار را دارید، در ادامه همراه ما باشید.
نرخ صفر مالیاتی چیست؟
طبق ماده 132 قانون مالیات مستقیم و به‌منظور افزایش رشد اقتصادی و فعالیتهای تولیدی در کشور، مالیات برخی مشاغل تا 5 سال پس از دریافت مجوز با نرخ صفر محاسبه می‌شود.
متن صریح قانون به شرح زیر است:
«درآمد ابرازی ناشی از فعالیتهای تولیدی و معدنی اشخاص حقوقی غیردولتی در واحدهای تولیدی یا معدنی که از تاریخ اجرای این ماده از طرف وزارتخانه‌های ذی‌ربط برای آنها پروانه بهره‌برداری صادر یا قرارداد استخراج و فروش منعقد می‌شود و همچنین درآمدهای خدماتی بیمارستان‌ها، هتل‌ها و مراکز اقامتی گردشگری اشخاص یادشده که از تاریخ مذکور از طرف مراجع قانونی ذی‌ربط برای آنها پروانه بهره‌برداری یا مجوز صادر می‌شود، از تاریخ شروع بهره‌برداری یا استخراج یا فعالیت به مدت پنج‌سال و در مناطق کمترتوسعهیافته به مدت ده سال با نرخ صفر مشمول مالیات است.»
همان طور که دیدید، مدت مشمولیت مالیات نرخ صفر برای مشاغلی که در مناطق کمترتوسعهیافته فعالیت دارند به 10 سال افزایش می‌یابد.
مشمولین مالیات با نرخ صفر
همه مشاغل نوپا مشمول مالیات با نرخ صفر نیستند، تنها بعضی از آنها تحت شرایط خاصی می‌توانند از مزایای این قانون بهره‌مند شوند. در ادامه اصلی‌ترین مشمولین مالیات نرخ صفر و دلیل مشمولیت آنها را بررسی می‌کنیم:
- کارگاه‌های تولیدی با حداقل 50 نیروی کار: برای تشویق بخش خصوصی به فعالیتهای اقتصادی، نرخ مالیات کلیه واحدهای تولیدی در 5 سال ابتدای فعالیت، صفر است.
اگر پس از این مدت تعداد کارکنان واحد تولیدی هر سال 50 درصد نسبت به سال قبل افزایش یابد، مالیات همچنان با نرخ صفر محاسبه خواهد شد.
- سازمان‌های وابسته به شهرداری: از آنجایی که فعالیت شهرداری مستقیما با بهبود خدمات عمومی در ارتباط است، سازمان‌های وابسته به این نهاد دولتی از قانون مالیات نرخ صفر بهره‌مند می‌شوند.
- دفاتر گردشگری و زیارتی: کشور ایران دارای پتانسیل زیادی در زمینه گردشگری است که تاکنون به اندازه کافی به آن توجه نشده است. به این منظور و برای تشویق بخش خصوصی به فعالیت گردشگری، مشاغل این حوزه هم مشمول نرخ صفر مالیات هستند.
- فعالیتهای معدنی و خدماتی با هدف صادرات: برای افزایش صادرات غیرنفتی کشور، مالیات فعالیتهای معدنی و خدماتی که تمام درآمد آنها حاصل از صادرات است با نرخ صفر محاسبه می‌شود.
- محصولات کشاورزی و کالاهای غیرنفتی: محصولات کشاورزی از اقلام اساسی خانوار هستند و کالاهای غیرنفتی نیز از ستون‌های اقتصادی کشور به‌شمار می‌روند. با وجود این، تخصیص مالیات نرخ صفر به این اقلام امری ضروری به‌نظر می‌رسد.
شرایط استفاده از نرخ صفر مالیاتی
بهره‌مندی از مالیات با نرخ صفر با رعایت شرایطی امکان‌پذیر است. مهم‌ترین آن ارسال اظهارنامه مالیاتی است. طبق ماده 100 مالیات، مودیان باید تا آخر خردادماه هر سال اظهارنامه مالیاتی خود را ارسال کنند. علاوه‌بر این، نگهداری مدارک، دفاتر مالیاتی و ارسال صورتحساب الکترونیکی از دیگر وظایف مشمولین این قانون است.
بنابراین حتی اگر مشمول مالیات نرخ صفر هستید، باید در موعد مقرر اظهارنامه مالیاتی خود را ارسال کنید. در غیر این صورت جریمه خواهید شد. سازمان مالیات موظف است مبلغ مالیات اظهارنامه‌های ارسالی را به‌دقت بررسی و محاسبه کند؛ ولی در انتها نرخ مالیات را صفر اعلام کند.
تفاوت معافیت مالیاتی و مالیات با نرخ صفر
بسیاری از مشمولین مالیات با نرخ صفر به‌اشتباه تصور می‌کنند که از مالیات معاف هستند. این دو ظاهری یکسان ولی مفهومی متفاوت دارند. تفاوت آنها در 2 چیز است:
- ارسال اظهارنامه: برخی مشاغل استراتژیک از مالیات معاف می‌شوند. عمده آنها نیازی به ارسال اظهارنامه به اداره مالیات ندارند (مانند نانوایی‌ها). درحالی‌که هدف از تصویب قانون مالیات نرخ صفر، حمایت از فعالیتهای اقتصادی است نه معافیت کامل آنها؛ بنابراین صاحبان این مشاغل ملزم به ارسال اظهارنامه هستند.
- مدت معافیت: مدت محاسبه مالیات با نرخ صفر حداکثر 10 سال است (به‌جز موارد خاص)، درحالی‌که معافیت مالیاتی دائمی است: یعنی مشمولین آن هیچ‌گاه مالیاتی نخواهند پرداخت.
درصد استفاده مشاغل مختلف از نرخ صفر مالیاتی
همه مشاغل به‌طور کامل مشمول مالیات نرخ صفر نمی‌شوند. در جدول زیر با درصد معافیت مشاغل مختلف آشنا می‌شویم:
| نام شغل یا نوع درآمد | درصد بهره‌مندی از نرخ صفر مالیات |
| مشاغل تولیدی با حداقل 50 نفر نیروی کار | 100% |
| دفاتر گردشگری و زیارتی | 100% |
| ادارات وابسته به شهرداری | 100% |
| بیمارستان‌ها، هتل‌ها و مراکز اقامتی | 100% |
| دانشگاه‌ها، مراکز غیرانتفاعی و آموزش فنی و حرفه‌ای | 100% |
| صادرات کالای غیرنفتی و کشاورزی | 100% |
| شرکت‌های تعاونی روستایی، عشایری، کشاورزی، صیادی | 100% |
| درآمد صادرات مواد خام | 20% |
| سود سپرده، اوراق مشارکت، اوراق قرضه دولتی و خزانه | 100% |
جمع‌بندی
ایجاد رونق اقتصادی از مهم‌ترین وظایف دولت است. برای دستیابی به این هدف باید از مشوق‌های مالی استفاده کرد: یعنی قوانینی که بخش خصوصی را به انجام فعالیتهای اقتصادی تشویق کند. در این مقاله با یکی از این مشوق‌ها به نام «نرخ صفر مالیات» آشنا شدید.
امیدواریم مطالب پاسخ‌گوی تمام سوالات شما در این حوزه بوده باشند. اگر سوالی باقی مانده، خوشحال می‌شویم در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
آیا نرخ صفر مالیات با معافیت مالیاتی یکسان است؟
خیر. نرخ صفر مالیات موقتی است و مشمولین آن باید اظهارنامه ارسال کنند. درحالی‌که معافیت مالیاتی دائم است و الزامی به ارسال اظهارنامه ندارد.
مدت مشمولیت مالیات با نرخ صفر چقدر است؟
5 سال در مناطق عادی و 10 سال در مناطق کمترتوسعهیافته. امکان افزایش این مدت تحت شرایطی که در مقاله ذکر شد وجود دارد.
