آیا تابهحال به این فکر کردهاید که کسبوکارهای خانگی هم مشمول مالیات میشوند؟ بسیاری از افراد با راهاندازی مشاغل خانگی، از مزایایی مانند هزینههای کمتر و انعطافپذیری بیشتر بهرهمند میشوند؛ اما یکی از سوالات مهمی که برای صاحبان این کسبوکارها مطرح میشود، پرداخت مالیات است. آیا دولت از درآمد مشاغل خانگی مالیات دریافت میکند؟ چه قوانینی در این زمینه وجود دارد و چگونه میتوان از جرایم مالیاتی جلوگیری کرد؟ در این مقاله به بررسی قوانین مالیات مشاغل خانگی، شرایط معافیت و نکاتی که باید بدانید خواهیم پرداخت.
معرفی مشاغل خانگی و انواع مختلف آن
کسبوکارهای خانگی به فعالیتهای تجاری اطلاق میشود که توسط یک فرد یا گروه در محیطی غیر از مکانهای تجاری مانند کارگاهها و فروشگاهها، و در فضای مسکونی انجام میشود. محصولات یا خدمات تولیدی این کسبوکارها به بازار مصرف خارج از منزل ارائه شده و در اختیار مشتریان قرار میگیرند. مشاغل خانگی را میتوان به انواع زیر دستهبندی کرد:
- تولید محصولات دستی و صنایع دستی
- عکاسی و طراحی
- خدمات آموزشی و مشاوره
- خدمات فنی و تعمیراتی
- خدمات فروش و توزیع
- خدمات خانگی و دامداری
- محتوا و تولید رسانه
- خدمات مالی و حسابداری
روشهای فعالیت در مشاغل خانگی
قبل از اینکه بدانید مالیات مشاغل خانگی شامل چه شغلهایی میشود، ابتدا باید با نحوه فعالیت در این نوع کسبوکارها آشنا شوید. به طور کلی، دو رویکرد شامل شغل مستقل و وابسته متفاوت در مشاغل خانگی وجود دارد.
در شغل مستقل شما کارفرمای خودتان هستید و تمام مراحل کار، از ایدهپردازی و تولید محصول یا ارائه خدمات گرفته تا بازاریابی و فروش، تحت کنترل شما قرار دارد. در این روش به پاسخگویی به کارفرما نیازی ندارید و میتوانید ساعات کاری خودتان را بهصورت دلخواه تنظیم کنید. این سبک از کار، علاوهبر انعطافپذیری بالا به شما امکان میدهد تعادل بهتری بین زندگی شخصی و حرفهای خود برقرار کنید.
در مدل دیگر یعنی شغل وابسته، شما بهعنوان یک کارمند دورکار، وظایف مشخصی را برای یک کارفرمای خارجی انجام میدهید و در ازای آن، حقوق ثابت یا پورسانت دریافت میکنید. این روش به افرادی که تمایل دارند در محیط خانه کار کنند اما همچنان از امنیت درآمدی برخوردار باشند، گزینه مناسبی ارائه میدهد.
چگونه برای مشاغل خانگی ثبت نام کنیم؟
با دیجیتالی شدن فرایندها، دیگر نیازی به حضور فیزیکی برای انجام امور مربوط به کسبوکارهای خانگی نیست. صاحبان مشاغل خانگی میتوانند به راحتی از طریق وبسایت وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، فرم ثبتنام را دریافت و پس از تکمیل، آن را ارسال کنند. این فرایند بدون نیاز به مراجعه حضوری به اداره مالیات قابل انجام است.
مراحل اخذ مجوز مشاغل خانگی
برای راهاندازی یک کسبوکار خانگی قانونی، دریافت مجوزهای لازم از مراجع ذیصلاح ضروری است. مراحل دریافت این مجوزها ممکن است با توجه به منطقه متفاوت باشد؛ اما به طور کلی شامل موارد زیر است:
- شناسایی نوع کسبوکار: ابتدا باید نوع کسبوکاری که قصد راهاندازی آن را دارید مشخص کنید.
- تحقیق در مورد مقررات محلی: قوانین مشاغل خانگی در هر کشور و منطقه متفاوت است؛ بنابراین باید با مراجع محلی مانند اصناف یا اتاق بازرگانی مشورت کنید تا از الزامات و مجوزهای مورد نیاز آگاه شوید.
- تهیه مدارک لازم: باید مدارکی مانند فرم تقاضای مجوز، شناسنامه، کارت ملی، آدرس محل کار، توضیحات در مورد نوع کسبوکار، و مدارک مالیاتی تهیه شوند.
- تحلیل بازار و ارزیابی ریسک: پیش از درخواست مجوز، باید یک تحلیل بازار انجام دهید تا از پتانسیل درآمدی کسبوکارتان مطمئن شوید.
ارائه درخواست مجوز: پس از آمادهسازی مدارک و تحقیق، درخواست مجوز را به مراجع ذیصلاح ارائه دهید. این کار ممکن است به صورت آنلاین یا حضوری باشد. - پرداخت هزینهها: برای صدور مجوز، هزینههایی باید پرداخت شوند که باید آمادگی پرداخت این هزینهها را داشته باشید.
- انتظار برای دریافت مجوز: پس از درخواست و پرداخت هزینهها، باید منتظر بررسی و تصویب درخواست خود باشید که احتمالا چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
- رعایت قوانین: پس از دریافت مجوز، باید تمامی قوانین و مقررات مربوط به کسبوکار را رعایت کنید تا از مشکلات قانونی در آینده جلوگیری شود. شما با پیروی از این مراحل، میتوانید کسبوکار خانگی خود را بهطور قانونی راهاندازی کنید.
چه مشاغلی خانگی از معاف از پرداخت مالیات هستند؟
مشاغل خانگی از پرداخت عوارض اداری و تجاری که توسط شوراهای شهر و روستا تعیین میشود معاف هستند؛اما با این معافیت شامل مالیات نمیشود و به طور کلی مشاغل خانگی از معافیت مالیاتی برخوردار نیستند. برخی فعالیتها طبق قوانین مربوطه از مالیات معاف هستند، مانند درآمد کارگاههای فرش دستباف و صنایع دستی که طبق ماده ۱۴۲ قانون مالیاتهای مستقیم از مالیات بر درآمد معاف هستند. البته برخی مشاغل دیگر هم وجود دارند که در ادامه لیست مشاغل خانگی معاف از مالیات آورده شده است:
- مشاوره و آموزش روانشناسی
- خدمات مشاوره حقوقی و مالی
- تدریس خصوصی و کلاسهای آموزشی غیررسمی
- خدمات طراحی داخلی و معماری
- خدمات مشاوره تغذیه و ورزش
- خدمات گردشگری و راهنمایی
- مربیگری زبان و آموزش آنلاین
- تولید و فروش محصولات گلخانهای و باغبانی
- خدمات طراحی گرافیک و وبسایت
- نویسندگی و ترجمه متون
- تولید محتوا و ویرایش متون
- تولید و فروش صنایعدستی و محصولات دستساز
- طراحی و ساخت اشیا هنری دستساز
- تهیه و توزیع غذاهای خانگی
- فروش محصولات آرایشی و بهداشتی طبیعی
- تولید و فروش سوغاتیهای محلی
- خدمات دیجیتال مارکتینگ و تبلیغات آنلاین
- خدمات مشاوره آرایش و زیبایی
نحوه محاسبه مالیات کسبوکارهای خانگی
درصد مالیات مشاغل خانگی چقدر است؟ قطعا یکی از مهمترین دغدغههای افرادی که قصد راهاندازی یک کسبوکار خانگی را دارند یا در حال حاضر در این حوزه فعالیت میکنند، این است که میزان مالیات مشاغل خانگی چقدر است. پاسخ به این سؤال بر اساس قوانین مالیاتی شامل چندین مرحله میشود که در ادامه به آنها میپردازیم.
برای تعیین میزان مالیات مشاغل خانگی، ابتدا باید میزان درآمد و هزینههای مربوط به کسبوکار مشخص شود. این اطلاعات هنگام تکمیل اظهارنامه مالیاتی ثبت میشوند. بنابراین، اولین گام در محاسبه مالیات مشاغل خانگی، تهیه و ارائه اظهارنامه مالیاتی مربوط به این نوع کسبوکار است.
پس از ارسال اظهارنامه، مسئولان مالیاتی میزان مالیات تعیینشده برای کسبوکار شما را محاسبه میکنند و به صنف مربوطه اعلام خواهند کرد. در نهایت، شما بهعنوان صاحب یک کسبوکار خانگی متوجه خواهید شد که چه مقدار مالیات باید پرداخت کنید. اگر این مبلغ با درآمد و هزینههای شما همخوانی داشته باشد، موظف به پرداخت آن در زمان تعیینشده خواهید بود. اما درصورتیکه احساس کنید میزان مالیات تعیینشده بیشتر از حد منطقی است، میتوانید اعتراض کنید و درخواست بررسی مجدد را ارائه دهید.
همچنین، اگر در چند سال متوالی میزان درآمد، هزینهها و عملکرد مالی شما در چارچوب مشخصی قرار داشته باشد، احتمالا مشمول استفاده از تبصره ۱۰۰ یا مالیات مقطوع شوید. در نهایت، پس از طی این مراحل، مبلغ نهایی مالیات مشخص میشود و شما ملزم به پرداخت آن در موعد مقرر خواهید بود.
نحوه پرداخت مالیات مشاغل خانگی چگونه است؟
پرداخت مالیات مشاغل خانگی به صورت آنلاین و حضوری قابل پرداخت است. در روش اینترنتی، میتوان از طریق سامانه پرداخت الکترونیکی مالیات، سایت سازمان امور مالیاتی یا اپلیکیشنهای پرداخت اقدام کرد. در روش حضوری هم مودیان میتوانند با مراجعه به شعب مالیاتی و استفاده از بارکد قبض، دستگاههای POS، چک بانکی یا دستگاههای خودپرداز مالیات خود را پرداخت کنند.
عدم پرداخت مالیات مشاغل خانگی
عدم پرداخت مالیات مشاغل خانگی ۱۴۰۳، ۱۴۰۲ و قبلتر با جریمه همراه است. جریمه دیرکرد در مالیات مشاغل خانگی به این معنی است که در صورت پرداخت نکردن مالیات در مهلت قانونی، طبق قوانین مربوط به مشاغل خانگی، به ازای هر ماه تاخیر، جریمهای به مبلغ مالیات معوقه اضافه میشود. معمولاً این جریمه ۲.۵ درصد از مالیات مشاغل خانگی برای هر ماه دیرکرد تعیین میشود. به عبارت دیگر، هر چه مدت تاخیر در پرداخت مالیات بیشتر باشد، میزان جریمه هم افزایش خواهد یافت. بنابراین، پرداخت به موقع مالیات اهمیت زیادی دارد و میتواند از بروز هزینههای اضافی جلوگیری کند.
جمعبندی
اطلاع از قوانین مالیاتی مشاغل خانگی و رعایت الزامات قانونی، یکی از مهمترین اصول برای موفقیت این کسبوکارها محسوب میشود. اگرچه برخی فعالیتهای خانگی از مالیات معاف هستند؛ اما بیشتر مشاغل خانگی موظف به ثبتنام و پرداخت مالیات بر درآمد خود هستند. ثبتنام رسمی، ارائه اظهارنامه مالیاتی و پرداخت بهموقع مالیات، نهتنها از جرایم مالیاتی جلوگیری میکند؛ بلکه به کسبوکارهای خانگی اعتبار بخشیده و امکان بهرهمندی از حمایتهای دولتی را فراهم میآورد. بنابراین، صاحبان مشاغل خانگی باید با مطالعه دقیق قوانین، برنامهریزی مالی مناسب و دریافت مشاورههای مالیاتی، مسیر رشد و موفقیت خود را هموار کنند.
مجموعه تیوان تراز با ارائه خدمات مالیاتی بهصورت تخصصی در کنار مشاوره رایگان، امکان دریافت خدمات و پاسخ به سوالات مالیاتی را با حضور کارشناسان متخصص برای شما ساده کرده است.
سوالات متداول
آیا تمامی مشاغل خانگی مشمول مالیات هستند؟
خیر؛ برخی مشاغل مانند فرشبافی و صنایعدستی طبق ماده ۱۴۲ قانون مالیاتهای مستقیم معافاند. اما بیشتر مشاغل خانگی، با توجه به میزان درآمد، موظف به پرداخت مالیات هستند.
چگونه میتوان برای کسبوکار خانگی مجوز دریافت کرد؟
شما برای دریافت مجوز برای کسبوکار خانگی خودتان میتوانید از طریق سایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ثبتنام کنید. پس از ارسال مدارک و بررسی درخواست، در صورت تایید، مجوز لازم برای فعالیت صادر میشود.
اگر مالیات کسبوکار خانگی را پرداخت نکنیم، چه اتفاقی میافتد؟
عدم پرداخت مالیات در موعد مقرر، جریمه دیرکرد به همراه دارد. معمولا این جریمه ۲.۵ درصد از مالیات معوقه به ازای هر ماه تاخیر است و در صورت ادامه، احتمالا منجر به پیگیری قانونی شود.