هر آنچه که باید در مورد مالیات اجاره باید بدانید!

تصور کنید صاحب یک آپارتمان کوچک در مرکز شهر هستید. این آپارتمان را اجاره داده‌اید و هر ماه مبلغی را به‌عنوان اجاره دریافت می‌کنید. اما آیا می‌دانید بخشی از این درآمد به‌عنوان مالیات باید به دولت پرداخت شود؟ به احتمال زیاد در مورد مالیات اجاره سوالات مختلفی دارید. قطعا آشنایی با قوانین و مقررات مربوط به این مالیات، می‌تواند به شما کمک کند تا از حقوق خود به‌عنوان مالک یا مستاجر دفاع کنید و از پرداخت مالیات‌های اضافی جلوگیری کنید. در ادامه به همه سوالات شما در مورد مالیات بر اجاره پاسخ داده‌ایم تا در پایان اطلاعات شامل کامل‌تر از قبل شود.

مالیات اجاره چه نوع مالیاتی است؟

همان‌ طور که می‌دانید مالیات انواع مختلفی دارد یکی از آن‌ها مالیات بر درآمد است. در واقع هر کسی از هر طریقی درآمد به‌دست آورد، طبق قانون باید مالیات آن را پرداخت کند. مالیات بر درآمد هم انواع مختلفی دارد که یکی از آن‌ها درآمد بر اجازه است.
زمانی‌که شخص هرگونه مستغلات مسکونی با تجاری را به شخص دیگری اجاره می‌دهد، از این این طریق درآمدی کسب می‌کند. این نوع درآمد مشمول مالیات می‌شود. پس همه کسانی که ملک خود را اجاره می‌دهند، باید مالیات بر اجاره مغازه یا ملک مسکونی خود را به‌حساب دولت واریز کنند.

مالیات بر درآمد اجاره ملک بر عهده کیست؟

مالیات بر اجاره در دسته مالیات‌های مستقیم قرار می‎‌گیرد و به مستاجر ملک مربوط نمی‌شود. در واقع مالیات بر اجاره به عهده مستاجر نیست و بر اساس قانون مالیات های مستقیم، صاحب ملک تجاری یا مسکونی باید مالیات حاصل از اجاره ملک خود را پرداخت کند. مالکان وظیفه دارند هر ساله اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهید تا ضمن بررسی توسط سازمان، میزان آن مشخص شود.

نرخ مالیات بر درآمد اجاره ملک ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳

بر اساس اعلام سازمان امور مالیاتی کشور، مالیات بر مستغلات و اجاره در سال ۱۴۰۳ افزایش پیدا نکرد. در واقع مالیات اجاره ۱۴۰۳ و ۱۴۰۲ با همدیگر یکسان هستند. بر اساس قانون محاسبه مالیات اجاره ۱۴۰۲، میزان مالیات بر اجاره املاک برای اشخاص حقوقی برابر ۲۵ درصد است و برای اشخاص حقیقی مقدار مالیات به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

درآمد سالانه مشمول مالیات	درصد مالیات
تا ۵۰ میلیون تومان	۱۵ درصد
۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان	۲۰ درصد
بیشتر از ۱۰۰ میلیون تومان	۲۵ درصد

بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازی، سرپرستان خانوار شامل موجر و مستاجر ملک باید با مراجعه با سامانه املام و اسکان اطلاعات ملک (موجرین) و وضعیت اسکان (مستاجرین) خود را ثبت کنند. درصورتی‌که موجرین اطلاعات خود را در سامانه املاک و اسکان ثبت نکنند، جریمه مالیاتی تا ۱۸ برابر برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. البته شما می‌توانید محاسبه آنلاین مالیات اجاره ۱۴۰۲ در سایت‌های معتبر انجام دهید.

درآمد مشمول مالیات اجاره املاک

درآمد مشمول مالیات اجاره املاک شامل کل اجاره، چه نقدی و چه غیرنقدی، بعد از کسر ۲۵ درصد است. این ۲۵ درصد بابت هزینه‌ها و استهلاک‌ها و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره کسر می‌شود. بنابراین مالیات بر اجاره ۱۴۰۳ به ۷۵ درصد اجاره بهای تعیین شده تعلق می‌گیرد.

نحوه محاسبه‌ مالیات بر درآمد اجاره ملک‌ سال ۱۴۰۳

بر اساس ماده ۵۴ قانون اصلاح مالیات‌های مستقیم، کلیه اجاره‌دهندگان ملک باید نسبت به پرداخت مالیات بر اجاره در سال ۱۴۰۳ اقدام کنند. نحوه محاسبه‌ مالیات بر درآمد اجاره ملک‌ سال ۱۴۰۳ به صورت زیر است:

در قدم اول، میزان اجاره بهای سالانه محاسبه می‌شود. در واقع اجاره بهای ماهانه در عدد ۱۲ ضرب می‌شود. همچنین اگر مبلغی از وجه پرداخت به صاحب مالک به صورت پیش باشد، میزان ۱۸ درصد از این مبلغ به اجاره بها اضافه می‌شود.

همان‌طور که در بالا اشاره شد، مالیات بر اجاره در سال ۱۴۰۳ به ۷۵ درصد اجاره تعلق می‌گیرد؛ بنابراین مبلغ به دست آمده در مرحله قبل در ۷۵ ضرب می‌شود.

عدد به‌دست آمده مشمول مالیات بر درآمد سالانه می‌شود و برای محاسبه نهایی مالیات از جدول بالا کمک گرفته می‌شود.

چه کسانی از مالیات بر درآمد اجاره معاف هستند؟

• اگرچه پرداخت مالیات بر اجاره برای همه مالکان حقوقی و حقیقی ضروری است؛ اما در این مالیات تبصره‌هایی وجود دارد که باعث معافیت از پرداخت مالیات می‌شود. در موارد زیر افراد از پرداخت مالیات بر اجاره مغازه، ملک و غیره معاف هستند:
  معافیت مالیاتی خانوادگی: اگر مالک ملک خود را به اقوام درجه یک خود شامل پدر، مادر، برادر، همسر، خواهر، فرزندان و … اجاره دهد، از پرداخت مالیات معاف می‌شود.
• معافیت مالیاتی زیربنا: اگر سطح زیربنا ملک از حدی کم‌تر باشد، ملک از مالیات بر اجاره معاف است. حداقل سطح زیربنا برای شهر تهران ۱۵۰ مترمربع و برای شهرهای دیگر ۲۰۰ مترمربع خواهد بود.
• معافیت مالیاتی اشتراک دریافت و پرداخت اجازه: اگر شخص ملک خود را به شخص دیگری اجاره دهد و خود در ملک دیگری اجاره‌نشین باشد، از پرداخت مالیات اجاره اشخاص حقوقی معاف خواهد بود.
• معافیت مالیاتی تنها راه درآمد: اگر مالک هیچ منبع درآمد دیگری نداشته باشد و اجاره ملک تنها درآمد شخص باشد، از معافیت مالیات بر اجاره املاک مسکونی برخوردار است.
• معافیت مالیاتی زمان تخلیه: اگر صاحب ملک مسکونی، ملک خود را بفروشد و زمان تخلیه آن در سند انتقال هم قید شده باشد، از پرداخت مالیات معاف خواهد بود. البته بر اساس قانون ملک تا ۶ ماه از پرداخت مالیات معاف خواهد بود.
• معافیت مالیاتی میراث فرهنگی: اگر ملک به‌عنوان آثار ملکی در سازمان میراث فرهنگی ثبت شده باشد، از پرداخت مالیات معاف است البته اگر ملک در اختیار شخص حقیقی باشد، باید ۵۰ درصد مالیات بر اجاره بدهد.

مهلت پرداخت مالیات بر درآمد اجاره ملک

مهلت پرداخت مالیات بر درآمد اجاره ملک برای اشخاص حقیقی و حقوقی با هم متفاوت است. بر اساس قوانین مالیاتی کشور، اشخاص حقیقی تا پایان تیرماه وقت دارند که مالیات خود را پرداخت کنند. اما اشخاص حقوقی تا ۴ ماه بعد از پایان سال مالی شرکت این فرصت را دارند که نسبت به پرداخت مالیات خود اقدام کنند.

سامانه مالیات اجاره ملک

سازمان امور مالیاتی کشور مانند بیشتر سازمان‌های دولتی، دارای سامانه‌های اختصاصی است که انجام و پیگیری کارها را برای مودیان آسان می‌کند. درگاه ملی خدمات مالیاتی اصلی‌ترین سامانه سازمان امور مالیاتی است که خدمات متنوعی شامل ثبت‌نام اظهارنامه، پرداخت مالیات نقل‌وانتقال و … را برای افراد فراهم کرده است.

اما سامانه مالیات بر درآمد اجاره ملک به آدرس «estr.tax.gov.ir»، بخشی از درگاه ملی خدمات مالیاتی است که مودیان می‌توانند از طریق آن اظهارنامه مالیات بر درآمد ملک خود را ثبت کنند. مودیان می‌توانند ضمن مراجعه به درگاه ملی خدمات مالیاتی، از طریق گزینه دریافت الکترونیکی اظهارنامه مالیات بر درآمد املاک کار خود را انجام دهند.

جریمه عدم پرداخت مالیات اجاره ۱۴۰۲

بر اساس قوانین مالیاتی کشور، عدم پرداخت مالیاتی به هر دلیلی مشمول جریمه می‌شود. همه اشخاص حقیقی و شرکت‌های حقوقی باید برای پرداخت مالیات بر درآمد با سازمان امور مالیاتی کشور همکاری داشته باشند. درصورتی‌که این همکاری انجام نشود، جریمه‌های سنگینی برای مودیان در نظر گرفته می‌شود.

عدم پرداخت مالیات بر اجاره اشخاص حقوقی و حقیقی با جریمه همراه است. اگر مالک در زمان مقرر نسبت به پرداخت مالیات اقدام نکند، باید ۱۰ درصد از مبلغ مالیات را به‌عنوان جریمه پرداخت کند. درصورتی‌که مالک در پرکردن اظهارنامه مالیاتی تخلف کند با جریمه‌هایی روبه‌رو می‌شود. این جریمه می‌تواند شامل پرداخت یک برابر کل مالیات تعلق گرفته باشد.

جمع‌بندی

مالیات اجاره یکی از بخش‌های مهم قوانین مالیاتی است که بر درآمدهای ناشی از اجاره ملک اعمال می‌شود. آشنایی با قوانین و مقررات مرتبط، نه‌تنها وظیفه‌ای قانونی، بلکه راهی برای کاهش هزینه‌های اضافی و جلوگیری از مشکلات مالیاتی است. در این مقاله تلاش شد تا تمام جنبه‌های این موضوع، از نحوه محاسبه و نرخ‌های مالیاتی گرفته تا معافیت‌ها و جریمه‌های احتمالی، به‌طور جامع بررسی شود. شما با رعایت قوانین و بهره‌گیری از سامانه‌های مالیاتی، می‌توانید به‌راحتی تعهدهای خود را انجام دهید و از مزایای معافیت‌ها بهره‌مند شوید.
کارشناسان مالیاتی تیم تیوان تراز نیز در هر مرحله از مشاوره تا ارائه خدمات مالیاتی در کنار شما هستند.

سوالات متداول

مالیات بر اجاره به عهده چه کسی است؟

مالیات بر اجاره به عهده مالک ملک است و مستاجر هیچ مسئولیتی در قبال پرداخت آن ندارد. مالکان موظفند درآمد حاصل از اجاره را اعلام و مالیات آن را پرداخت کنند.

چه کسانی از پرداخت مالیات بر اجاره معاف هستند؟

معافیت‌هایی مانند اجاره دادن ملک به اقوام درجه یک، داشتن تنها منبع درآمد از اجاره، یا اجاره دادن ملک‌هایی با زیربنای کمتر از حد تعیین‌شده برای مالیات بر اجاره وجود دارد.

چگونه مالیات بر اجاره محاسبه می‌شود؟

برای محاسبه مالیات بر اجاره، ابتدا ۲۵ درصد از کل اجاره‌بها برای هزینه‌ها و استهلاک کسر می‌شود. سپس مبلغ باقی‌مانده مشمول مالیات بر اساس جدول نرخ‌های مالیاتی (۱۵٪، ۲۰٪ یا ۲۵٪) محاسبه می‌شود.